3 :- වෙළෙඳපොළට රජය මැදිහත් වන ආකාරය විමර්ශනය කරයි.
3.1 :- වෙළෙඳපොළට රජය මැදිහත්වන ආකාර විග්රහ කරයි.
ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින් තීරණය වන වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය මඟින්සමාජයක් තුළ භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කිරිමේ සහ බෙදාහැරීමෙහි ලා කිසියම් ආකාරයක වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
· එසේ වුවද සමාජීය, දේශපාලන හා ආර්ථික දෘෂ්ටිකෝණ වලින් බලා මෙම වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය සමාජයට අහිතකර වේ යැයි යන විවිධ මත පළ කෙරේ.
· මේ නිසා නිදහස් වෙළෙඳපොළ කි්රයාකාරිත්වයට විවිධ ස්වරූපවලින් රජය මැදිහත් වනුදක්නට ලැබේ.
· මෙලෙස වෙළෙඳපොළට රජය මැදිහත් වන ප්රධාන ආකාර කිහිපයක් පහත දැක්වේ.
· බදු පැනවීම
· සහනාධාර ලබාදීම
· මිල පාලනය
· මිල ස්ථායිකරණය
· වෙළෙඳපොළ ක්රියාවලියට ආණ්ඩුව මැදිහත් වන සුලබ ම ආකාරයක් වන්නේ නිෂ්පාදකයන්ගෙන් හා පාරිභෝගිකයන් ගෙන් බදු අය කිරීම යි.
· විවිධ අරමුණු ඇති ව ආණ්ඩුව බදු අය කිරිම් සිදු කරන අතර නිෂ්පාදනය හෝ පරිභෝජනය කරනු ලබන ඒකකයක් මත නිශ්චිත රුපියල් ප්රමාණයක බදු අය කිරීම
හෝ භාණ්ඩයේ වටිනාකම මත කිසියම් ප්රතිශතයක් බදු වශයෙන් අය කිරීම හෝ ලෙසින් බදු අය කිරිමේ ප්රධාන ස්වරූප දෙකක් දැකිය හැකි ය.
· මෙලෙසින් බදු අය කිරිම් නිසා ඉල්ලූම්, සැපයුම් තත්ත්ව වෙනස් වන බැවින්, ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින්තීරණය වන වෙළෙඳපොළ සමතුලිතයෙහි වෙනස්කම් හට ගනී.
· බදු අය කරන්නා සේ ම රජය නිෂ්පාදකයන්ට හා පාරිභෝගිකයන්ට සහනාධාර දීම ද සිදු කරයි.
· සහනාධාර දීම් නිසා ද ඉල්ලූම්, සැපයුම් තත්ත්ව වෙනස් වන බැවින්, ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින්තීරණය වන වෙළෙඳපොළ සමතුලිතයෙහි වෙනස්කම් හට ගනී.
බදු අය කිරිම් හා සහනාධාර ලබා දීම් හැරුණු විට රජය මිල ප්රතිපත්ති ම`ගින් ද, ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින් තීරණය වූ සමතුලිත අගයන් වෙනස් කරන අවස්ථා ද පවතී.
· මිල ප්රතිපත්ති යටතේ පාලනය කරන ලද මිල ගණන් හඳුන්වා දීම වර්තමානයේ විවිධ ආණ්ඩු විසින් අනුගමනය කරනු ලබන සුලබ ක්රියාමාර්ගයකි.
· එහි දී ආණ්ඩුව නීති මගින් මිල නියම කිරීමේ කාර්යයට අවතීර්ණ වීමක් සිදු කරන අතර ඒ නිසා වෙළෙඳපොළ යාන්ත්රණයේ ක්රියාකාරිත්වය නිෂ්ක්රිය වීමක් සිදු වේ.
· නීති මගින් ආණ්ඩුව නියම කරනු ලබන මෙවැනි මිල පාලන ප්රතිපත්ති ස්වරූප දෙකකි.
1) උපරිම මිල සීමා නියම කිරීම
2) අවම මිල සීමා නියම කිරීම
3.1 :- වෙළෙඳපොළට රජය මැදිහත්වන ආකාර විග්රහ කරයි.
ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින් තීරණය වන වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය මඟින්සමාජයක් තුළ භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කිරිමේ සහ බෙදාහැරීමෙහි ලා කිසියම් ආකාරයක වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
· එසේ වුවද සමාජීය, දේශපාලන හා ආර්ථික දෘෂ්ටිකෝණ වලින් බලා මෙම වෙළෙඳපොළ සමතුලිතය සමාජයට අහිතකර වේ යැයි යන විවිධ මත පළ කෙරේ.
· මේ නිසා නිදහස් වෙළෙඳපොළ කි්රයාකාරිත්වයට විවිධ ස්වරූපවලින් රජය මැදිහත් වනුදක්නට ලැබේ.
· මෙලෙස වෙළෙඳපොළට රජය මැදිහත් වන ප්රධාන ආකාර කිහිපයක් පහත දැක්වේ.
· බදු පැනවීම
· සහනාධාර ලබාදීම
· මිල පාලනය
· මිල ස්ථායිකරණය
· වෙළෙඳපොළ ක්රියාවලියට ආණ්ඩුව මැදිහත් වන සුලබ ම ආකාරයක් වන්නේ නිෂ්පාදකයන්ගෙන් හා පාරිභෝගිකයන් ගෙන් බදු අය කිරීම යි.
· විවිධ අරමුණු ඇති ව ආණ්ඩුව බදු අය කිරිම් සිදු කරන අතර නිෂ්පාදනය හෝ පරිභෝජනය කරනු ලබන ඒකකයක් මත නිශ්චිත රුපියල් ප්රමාණයක බදු අය කිරීම
හෝ භාණ්ඩයේ වටිනාකම මත කිසියම් ප්රතිශතයක් බදු වශයෙන් අය කිරීම හෝ ලෙසින් බදු අය කිරිමේ ප්රධාන ස්වරූප දෙකක් දැකිය හැකි ය.
· මෙලෙසින් බදු අය කිරිම් නිසා ඉල්ලූම්, සැපයුම් තත්ත්ව වෙනස් වන බැවින්, ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින්තීරණය වන වෙළෙඳපොළ සමතුලිතයෙහි වෙනස්කම් හට ගනී.
· බදු අය කරන්නා සේ ම රජය නිෂ්පාදකයන්ට හා පාරිභෝගිකයන්ට සහනාධාර දීම ද සිදු කරයි.
· සහනාධාර දීම් නිසා ද ඉල්ලූම්, සැපයුම් තත්ත්ව වෙනස් වන බැවින්, ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින්තීරණය වන වෙළෙඳපොළ සමතුලිතයෙහි වෙනස්කම් හට ගනී.
බදු අය කිරිම් හා සහනාධාර ලබා දීම් හැරුණු විට රජය මිල ප්රතිපත්ති ම`ගින් ද, ඉල්ලූම් සැපයුම් බලවේග මගින් තීරණය වූ සමතුලිත අගයන් වෙනස් කරන අවස්ථා ද පවතී.
· මිල ප්රතිපත්ති යටතේ පාලනය කරන ලද මිල ගණන් හඳුන්වා දීම වර්තමානයේ විවිධ ආණ්ඩු විසින් අනුගමනය කරනු ලබන සුලබ ක්රියාමාර්ගයකි.
· එහි දී ආණ්ඩුව නීති මගින් මිල නියම කිරීමේ කාර්යයට අවතීර්ණ වීමක් සිදු කරන අතර ඒ නිසා වෙළෙඳපොළ යාන්ත්රණයේ ක්රියාකාරිත්වය නිෂ්ක්රිය වීමක් සිදු වේ.
· නීති මගින් ආණ්ඩුව නියම කරනු ලබන මෙවැනි මිල පාලන ප්රතිපත්ති ස්වරූප දෙකකි.
1) උපරිම මිල සීමා නියම කිරීම
2) අවම මිල සීමා නියම කිරීම
Comments
Post a Comment